Η εξέλιξη του παντοπωλείου στην Ελλάδα

Η πρώτη μορφή μπακάλικου

  • 1840 έως τέλη 19ου αιώνα

Τα χρόνια από το 1840 έως τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα, η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού (75%)  ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και την γεωργία. Στα αστικά κέντρα της εποχής, και κυρίως στην Αθήνα, η οποία αυτά τα χρόνια δεκαπλασίασε τον πληθυσμό της, έκαναν την εμφάνιση τους τα πρώτα παντοπωλεία.  Η οδός Αιόλου ήταν το επίκεντρο της ανάπτυξης των παντοπωλείων, των οποίων οι επιγραφές τους έφεραν συνήθως, εκτός από την λέξη «Παντοπωλείο» και τις λέξεις «Εδώδιμα & Αποικιακά». Με αυτήν την επιγραφή ενημέρωναν οι έμποροι τους πελάτες τους, ότι εκτός από τα χύμα τρόφιμα (τα οποία ήταν πάντα ντόπια), διέθεταν και προϊόντα εισαγωγής από αποικίες Ευρωπαϊκών χωρών. Τα μαγαζιά τότε, πωλούσαν πάντα χύμα προϊόντα, ο καταστηματάρχης δεχόταν την παραγγελία και οι υπάλληλοι του τις ετοίμαζαν και τις διένειμαν συνήθως στα σπίτια των πελατών τους.

1840 έως τέλη 19ου αιώνα
Αρχές 20ού αιώνα έως 1960

Οι αρχές του 20ού αιώνα

  • Αρχές 20ού αιώνα έως 1960

(Φωτογραφία από το 1903 σε στενό κοντά στην Ερμού - στο βάθος φαίνεται το φουγάρο στο Γκάζι!)

 

Από τις αρχές του 20ου αιώνα τα παντοπωλεία άρχισαν να πωλούν και ζυγισμένα και συσκευασμένα προϊόντα, εκτός από τα χύμα. Τα χάρτινα πακέτα των προϊόντων ποίκιλαν από 100 δράμια έως 1 οκά.

 

Μπακάλικο δεκαετίες '50 - '60

 

Επίσης, στα μεγαλύτερα παντοπωλεία της εποχής, τα εμπορεύματα άρχισαν να τοποθετούνται σε τμήματα και σε κάθε τμήμα, υπήρχε ο υπεύθυνος με τους βοηθούς τους. Τέλος, είχε αρχίσει να αναγράφεται η τιμή πάνω σε κάθε προϊόν, γεγονός που περιόρισε την πρακτική του παζαριού στα καταστήματα.

Από το 1960 έως το 1990

  • 1960 έως 1990

Από το 1960 έως το 1990, η αγορά της λιανικής τροφίμων άλλαξε δραματικά. Στην αγορά εισήλθαν τα πρώτα σούπερ μάρκετ και τα παντοπωλεία άρχισαν με την σειρά τους να υιοθετούν την πρακτική της αυτοεξυπηρέτησης του πελάτη. Το 1962 άνοιξε στην οδό Κανάρη αριθμός 8, στο Κολωνάκι της Αθήνας το πρώτο σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα. Επρόκειτο για ένα κατάστημα 200 τ.μ. της εταιρείας των αδερφών Μαρινόπουλος. Το συγκεκριμένο κατάστημα ήταν το πρώτο σύγχρονο σελφ-σερβις μαγαζί, με την έννοια ότι πλέον ο/η καταναλωτής επέλεγε τα προϊόντα της αρεσκείας του/της από τα ράφια πώλησης.

 

Τη δεκαετία του 1960 άρχισαν την πορεία τους οι μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες σούπερ μάρκετ. Συγκεκριμένα, το 1968 εγκαινιάστηκε το πρώτο σούπερ μάρκετ ΑΒ Βασιλόπουλος και την ίδια χρόνιά το πρώτο Σκλαβενίτης. Τα παντοπωλεία της εποχής άρχισαν να μετασχηματίζονται κι εκείνα με την σειρά τους σε μικρά σούπερ μάρκετ αυτοεξυπηρέτησης με την μορφή, που γνωρίζουμε έως σήμερα

1960 έως 1990
1990 έως 2008

Από το 1990 έως το 2008

  • 1990 έως 2008

Η  περίοδος 1990 έως το 2008, μπορούμε να πούμε ότι ήταν μια λαμπρή περίοδος του ελληνικού λιανεμπορίου. Η είσοδος των πολυεθνικών εταιρειών στην χώρα μας άλλαξε και επέκτεινε την ταυτότητα των αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Κομβικά γεγονότα της εποχής ήταν η εξαγορά της ΑΒ Βασιλόπουλος από την Βέλγικη εταιρεία Delhaize group, η συνεργασία της Μαρινόπουλος με την Γαλλική Promodes, η εισαγωγή του μοντέλου των υπερ-μάρκετ και η ίδρυση της Continent Hellas έως και η είσοδος της Lidl στην ελληνική αγορά. Βεβαίως, η Μαρινόπουλος είχε πρωτοτυπήσει από το 1963 με την συνεργασία της με την Γαλλική Les Printemps και τον μετασχηματισμό της σε Prisunic Μαρινόπουλος, αλλά έως το 1990 η επιρροή των πολυεθνικών εταιρειών στην αγορά ήταν μικρή. Τα παντοπωλεία και οι τοπικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ της εποχής ευημέρησαν, παρά τον έντονο ανταγωνισμό, κυρίως λόγω της συνεχούς αύξησης της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών αυτήν την περίοδο. Παράλληλα, άρχισαν να διαφαίνονται τα πλεονεκτήματα των μικρών καταστημάτων στην Ελληνική αγορά, λόγω της προσωπικής σχέσης με τους πελάτες, την στήριξη της τοπικής αγοράς και την τοπική παρουσία σε μια χώρα με έντονο γεωγραφικό κατακερματισμό, όπως είναι η Ελλάδα.

Από το 2008 έως σήμερα

  • 2008 - σήμερα

Από το 2008 έως σήμερα, η αγορά έζησε τις συνέπειες της ύφεσης. Η έντονη οικονομική κρίση την δεκαετία από το 2008 έως το 2017, έφερε έντονες ανακατατάξεις στην αγορά του σούπερ μάρκετ. Κατ’ αρχάς η πτώχευση της αλυσίδας Ατλάντικ και η εξαγορά των χτυπημένων από την κρίση, Carrefour και Βερόπουλος από την Σκλαβενίτης και τα My Market αντίστοιχα, άλλαξε πλήρως τον χάρτη της αγοράς.

Επιπλέον, η αγορά των παντοπωλείων και των μικρών αλυσίδων σούπερ μάρκετ περιορίστηκε σημαντικά από τα περίπου 30.000 καταστήματα σε 20.000 σήμερα.

Παράλληλα λόγω του έντονου ανταγωνισμού, πολλές περιφερειακές αλυσίδες σούπερ μάρκετ εξαγοράστηκαν και στα αστικά κέντρα πολλά παντοπωλεία δεν επιβίωσαν. Με το τέλος της μακράς ύφεσης, ο χώρος των παντοπωλείων πληγώθηκε, αλλά δεν χάθηκε. Αντίθετα, παρέμεινε στην αγορά τιμώντας την μακρόχρονη παράδοση της προσωπικής εξυπηρέτησης των πελατών τους.

2008 - σήμερα

Σήμερα ζούμε τις ανακατατάξεις μιας νέας κρίσης, αυτήν την φορά επιδημιολογικής και οικονομικής. Ο περιορισμός των μετακινήσεων του πληθυσμού, η επιβολή κλεισίματος του ευρύτερου λιανεμπορίου και η έντονη κρίση του χώρου της εστίασης έχει πρόσκαιρα ευνοήσει τα σούπερ μάρκετ. Όλες οι μεγάλες αλυσίδες είδαν τους τζίρους τους να αυξάνονται, αλλά το ίδιο βίωσαν και οι παντοπώλες. Τα τουριστικά καταστήματα σούπερ μάρκετ, όμως πληγώθηκαν σημαντικά και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες της κρίσης του κορωνοϊού. Στο μέλλον μπορεί να επηρεαστεί δραματικά η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και προς το χειρότερο, αλλά και προς το καλύτερο πιο μακροπρόθεσμα. Η μεγάλη αλλαγή των ημερών μας είναι η καθιέρωση των πωλήσεων σούπερ μάρκετ μέσω e-shop και οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης θα επηρεάσουν σημαντικά το μέλλον της αγοράς.

Μεγαλώνουμε μαζί

ΜΕΓΑΛΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Η πολύχρονη ενασχόλησή μας με τον χώρο του retail μας δίνει τη δυνατότητα να παρέχουμε λύσεις σε προβλήματα που ανακύπτουν συχνά.

ΑΦΟΣΙΩΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ

Πάντα δίπλα σας, από το πιο μικρό μέχρι και το πιο μεγάλο ζήτημα που σας απασχολεί και με υποστήριξη υψηλού επιπέδου.

συγχρονεσ υπηρεσιεσ

Συνεχής έρευνα και αξιοποίηση των δεδομένων και των νέων τεχνολογιών, που μας φέρνουν πιο κοντά και πιο δυνατούς στην σύγχρονη πραγματικότητα

Μεγαλώνουμε μαζί

ΜΕΓΑΛΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Η πολύχρονη ενασχόλησή μας με τον χώρο του retail μας δίνει τη δυνατότητα να παρέχουμε λύσεις σε προβλήματα που ανακύπτουν συχνά.

ΑΦΟΣΙΩΜΕΝΗ ΟΜΑΔΑ

Πάντα δίπλα σας, από το πιο μικρό μέχρι και το πιο μεγάλο ζήτημα που σας απασχολεί και με υποστήριξη υψηλού επιπέδου.

συγχρονεσ υπηρεσιεσ

Συνεχής έρευνα και αξιοποίηση των δεδομένων και των νέων τεχνολογιών, που μας φέρνουν πιο κοντά και πιο δυνατούς στην σύγχρονη πραγματικότητα

Ο όμιλος Mesis Group είναι όμιλος συνεργασίας επιχειρήσεων, που σκοπό έχει να ενώσει δυνάμεις για να επιτύχει τις μεγαλύτερες δυνατές εκπτώσεις στις αγορές τους

Ανάπτυξη
για όλους

Ανάπτυξη
επωφελής, αποδοτική
για όλους

Συμβουλευτική

Προσωπική σχέση με τους εκπροσώπους του ομίλου μας ανά περιοχή. Εμπορικές συμβουλές και υποστήριξη.

Διαχείριση

Διαχείριση και απόδοση όλων των συμφωνιών με τη βιομηχανία

Ανάλυση

Όλα τα στοιχεία που συλλέγονται, τόσο εσωτερικά, όσο και οι τάσεις της αγοράς

Έρευνα

Συνεχής ενημέρωση από πολλές και διάφορες πηγές για τις εξελίξεις στην αγορά

FAQ

Συχνές ερωτήσεις και απαντήσεις

Ο όμιλος αγορών είναι…

Το Mesis Net είναι μια πολύ εξελιγμένη μορφή δικτύωσης μεταξύ των μελών που στόχο έχει τη συνεχή και άμεση επικοινωνία μεταξύ τους, κάτι πολύ βασικό για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξή μας.

Το Mesis Promo Pack είναι ένα πακέτο προβολής των μελών, αλλά και του ομίλου στο συνολό του. Έντυπα, αλλά και ηλεκτρονικά ο όμιλος Mesis φροντίζει για την καλύτερη δυνατή προβολή των μελών του σε αυτή τη νέα εποχή της πληροφόρησης και της επικοινωνίας.

Για να γίνετε μέλος του ομίλου μας μπορείτε να συμπληρώσετε την αίτηση online στη διεύθυνση: mesisgroup.gr/new-member ή εναλλακτικά μπορείτε να μας καλέσετε στο 211 014 4854 και κάποιος εκπρόσωπός μας θα φροντίσει άμεσα να σας καθοδηγήσει.