Στη Νάξο το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων με σήμα κατατεθέν τη περίφημη ’Πορτάρα’ και τα γνωστά σε όλο τον κόσμο τυριά της με κορυφαία τη γραβιέρα και το αρσενικό, από την προπαραμονή Χριστουγέννων οι νοικοκυρές άσπριζαν και καθάριζαν τα σπίτια, ζύμωναν το Χριστόψωμο και οι άντρες συμμετείχαν στα χοιροσφάγια.
Ενώ για όλο το 12ήμερο, έκαιγε άσβεστο ένα κούτσουρο στο τζάκι, το «Χριστοκούτσουρο». Μάλιστα, συχνά έριχναν χοντρούς κόκκους αλατιού, για να κάνουν θόρυβο και να διώχνει τους καλικάντζαρους.
Έστρωναν το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι από το μεσημέρι. Κύριο φαγητό ήταν η βραστή όρνιθα – σπανιότερα γαλοπούλα – καθώς λόγω της πολυήμερης νηστείας απέφευγαν το χοιρινό. Από τα πιο συνηθισμένα γλυκίσματα ήταν τα «βαβουνάκια», μικρά μελομακάρονα σε σχήμα βάβουνα – εντόμου – με μέλι, σουσάμι, κανέλα και καρύδι. Στα παιδιά που έλεγαν κάλαντα τους έδιναν βαβουνάκια και ξερά σύκα ξερά.
Παραμονή Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, ομάδες παιδιών έλεγαν τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι ρωτώντας «αν είναι με το θέλημα». Αμείβονταν όχι με χρήματα, αλλά με καρύδια, αμύγδαλα, φρούτα και κουραμπιέδες. Έθιμο της ημέρας αυτής είναι η καληστρίνα, το χρηματικό δώρο που οι νονοί και οι συγγενείς προσέφεραν στα βαφτιστήρια και τα ανίψια τους.
Ενω το βράδυ, όλοι οι νέοι, οι «καλαντιστάδες», συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία, γυρίζουν όλα τα σπίτια του χωριού, τραγουδώντας τα κάλαντα με συνοδεία τσαμπούνας και τουμπακιού, ενώ οι χωριανοί τους κερνάνε ρακή, ρίχνοντας χρήματα στο ειδικό κουτί.
Ανήμερα Πρωτοχρονιάς, με τα χρήματα που έχουν συγκεντρώσει οργανώνουν γλέντι στην πλατεία του χωριού, οπου νοικοκυρές φέρνουν μεζέδες, κρασί και ρακή. Στην Ορεινή Νάξο ιδιαίτερα στην Απείρανθο φτιάχνεται η κουκουλομαεριά, δηλαδή διάφοροι καρποί μαγειρεμένοι όλοι μαζί. – άσπρα φασόλια, σιτάρι και καλαμπόκι –
Ο όμιλος Mesis συνεχίζει να πρωτοπορεί…
Σας παρουσιάζουμε μια σειρά από δημοσιεύσεις με συνταγές από κάθε γωνιά της Ελλάδας, όπου υπάρχει και ένα κατάστημα του ομίλου μας. Σας προτείνουμε να απολαύσετε τις πεντανόστιμες, παραδοσιακές συνταγές της πατρίδας μας.
Χρόνος μαγειρέματος: 1 ώρα 29 λεπτά
Υλικά
- Φασόλια
- Σιτάρι – Καλαμπόκι
- Ελαιόλαδο
- Λεμόνι
- Αλάτι – Πιπέρι
- Κρεμμύδια
- Μαϊντανός ψιλοκομμένος κατά προτίμηση
Εκτέλεση
-
Βράζουμε ξεχωριστά το κάθε υλικό μέχρι να μαλακώσουν.Αφού μαλακώσουν τα βάζουμε όλα σε μια κατσαρόλα και βράζουνμε μπόλικο λάδι για να χυλώσουν. Αλατοπιπερώνουμε την “Κουκουλομαεριά” και τη σερβίρουμε ζεστή με λεμόνι.
-
Η κουκουλομαεριά είναι παραδοσιακό φαγητό της ορεινής Νάξου και συγκεκριμένα της Απεράθου και φτιάχνεταιτην Πρωτοχρονιά. Είναι σούπα από διαφορετικά όσπριαόπως φασόλια / άσπρα, σιτάρι, καλαμπόκι και λάδι. Σηματοδοτούσε την καλή πλούσια σοδειά του σπιτιού για τηνχρονιά που έρχεται όπου την Πρωτοχρονιά το τραπέζι καιτο σπιτικό έπρεπε να είναι πλούσιο και χορτάτο. Το όνομάτης το πήρε από τα “κούκουλα” δηλαδή ολόκληρο το καλαμπόκι με τα κούκουλα όπως το ψήνουμε στην σχάρα.
-
Ετσι οι νοικοκυρές φρόντιζαν να έχουν περίσσευμα απότην σοδειά τους για να φτιάξουν την κουκουλομαεριά πουήταν πολύ θρεπτική και κρατούσε χορτάτη όλη την οικογένεια. Επίσης συνέδεε όλη την γειτονιά και τους συγγενείς.Σε όποιους έλειπε σιτάρι και είχε επιπλέον καλαμπόκι τοαντάλλασσαν και σε κάποιους που δεν είχε πάει καλά ηχρονιά και είχαν έλλειψη, νοιάζονταν όλοι να τους προμηθεύσουν από τα υπάρχοντά τους ώστε εκείνη την ημέρανα μην τους λείψει τίποτα.
-
Έτσι έμεναν ζωντανές οι ανθρώπινες σχέσεις και η προσφορά, ενώ κρατούσε τις γιορτινές μέρες τους ανθρώπους κοντά και αγαπημένους. Η διαδικασία μαγειρέματοςήθελε κόπο και χρόνο, έπρεπε να μουλιάσουν μέρες και να βράζονται ξεχωριστά γιατί κάποια όσπρια ήθελαν επιπλέον χρόνο από κάποια άλλα.
